รู้จัก ภ.ง.ด.94 ภาษีครึ่งปี ของผู้มีเงินได้นอกจากเงินเดือน

เมื่อพูดถึงการยื่นภาษี หลายคนอาจคุ้นเคยกับ ภ.ง.ด. 90 หรือ ภ.ง.ด. 91 ที่ยื่นกันช่วงต้นปี แต่ยังมีภาษีอีกประเภทหนึ่งที่เรียกว่า ภ.ง.ด.94 ซึ่งเป็นการยื่นภาษี “ครึ่งปี” สำหรับผู้ที่มีรายได้บางประเภทโดยเฉพาะ เช่น กลุ่มฟรีแลนซ์ แพทย์ วิศวกร ผู้รับเหมา รวมถึงพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ เพื่อให้ผู้มีเงินได้ทุกคนเข้าใจหน้าที่ทางภาษีของตนเองอย่างถูกต้อง เรามาทำความรู้จักกับ ภ.ง.ด.94 ให้มากขึ้นกัน ภ.ง.ด.94 คือ แบบชำระภาษีรอบครึ่งปี ซึ่งไม่ว่าจะเป็นในฐานะบุคคลธรรมดา หรือนิติบุคคล (บริษัทหรือห้างหุ้นส่วน) หากมีรายได้เข้ามาก็ต้องมีการเสียภาษีทั้งหมด โดยการยื่นภาษีกลางปีจะคำนวณจากการสรุปรายได้ทั้งหมดตั้งแต่เดือน 1 มกราคม – 30 มิถุนายน โดยหากมีรายได้เกิน 60,000 บาท (สำหรับคนโสด) หรือมากกว่า 120,000 บาท (สำหรับผู้ที่สมรส) จำเป็นต้องยื่นแบบ ภ.ง.ด.94 ทั้งสิ้น ซึ่งไม่รวมจากรายได้จากงานประจำ
  ความแตกต่างที่ชัดเจนที่สุดระหว่าง ภ.ง.ด.90 และ ภ.ง.ด.94 คือ ช่วงเวลาของรายได้ที่นำมาคำนวณและกำหนดยื่นภาษี

ภ.ง.ด.94 เป็นการยื่นภาษีสำหรับรายได้ที่เกิดขึ้นในช่วง 6 เดือนแรกของปี (มกราคม - มิถุนายน) และต้องยื่นภายในช่วงครึ่งปีหลัง (กรกฎาคม - กันยายน) ซึ่งเปรียบเสมือนการทยอยชำระภาษีล่วงหน้า

ในขณะที่ ภ.ง.ด.90 คือการยื่นภาษีประจำปีที่สรุปรายได้ ตลอดทั้งปี (มกราคม - ธันวาคม) และจะยื่นในช่วงต้นปีถัดไป (มกราคม - มีนาคม) ซึ่งภาษีที่จ่ายตามแบบ ภ.ง.ด.94 ไปแล้ว สามารถนำไปเครดิตหรือหักออกจากยอดภาษีที่ต้องชำระตอนสิ้นปีได้ ทำให้ไม่ต้องรับภาระภาษีก้อนใหญ่ในครั้งเดียว
  เพื่อให้แน่ใจว่าคุณเป็นหนึ่งในผู้ที่ต้องยื่นภาษีครึ่งปีหรือไม่ ลองมาตรวจสอบกันดูว่ารายได้ของคุณเข้าข่ายตามนี้หรือเปล่าผู้ที่มีรายได้จากค่าเช่า (มาตรา 40(5)) เช่น การปล่อยเช่าบ้าน คอนโด ที่ดิน หรือรถยนต์

• ผู้ที่มีรายได้จากวิชาชีพอิสระ (มาตรา 40(6)) เช่น แพทย์ ทนายความ วิศวกร สถาปนิก นักบัญชี
• ผู้ที่มีรายได้จากการรับเหมา (มาตรา 40(7)) ที่ผู้รับเหมาต้องลงทุนด้วยการจัดหาสัมภาระในส่วนสำคัญนอกเหนือจากเครื่องมือ
• ผู้ที่มีรายได้จากธุรกิจและการพาณิชย์อื่นๆ (มาตรา 40(8)) ซึ่งครอบคลุมอาชีพอิสระจำนวนมาก เช่น พ่อค้าแม่ค้าออนไลน์, นักแสดง, นักร้อง, Youtuber, Influencer, ฟรีแลนซ์ทุกแขนง และผู้ประกอบธุรกิจส่วนตัวที่ไม่ได้จดทะเบียนเป็นนิติบุคคล

    หัวใจสำคัญของการยื่น ภ.ง.ด.94 สำหรับพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ คือการ “แบ่งเบาภาระและบริหารจัดการภาษี” เนื่องจากรายได้จากการค้าขายออนไลน์มักมีความผันผวน ไม่แน่นอนในแต่ละเดือน การยื่นภาษีครึ่งปีจึงเป็นเหมือนการบังคับให้เราสรุปรายรับ-รายจ่ายในช่วง 6 เดือนแรก ซึ่งช่วยให้เห็นภาพรวมของธุรกิจ และกระแสเงินสดได้ชัดเจนขึ้น ที่สำคัญที่สุดคือ การชำระภาษี ภ.ง.ด.94 เป็นการทยอยจ่ายภาษี ไม่ต้องรอจ่ายเงินก้อนใหญ่ทีเดียวตอนสิ้นปีพร้อมกับรายได้อื่น ๆ ซึ่งอาจทำให้เสียสภาพคล่อง หรือต้องแบกรับภาระภาษีที่สูงเกินกว่าที่คาดการณ์ไว้ได้
 

ทำงานประจำด้วย ขายของออนไลน์ด้วย ต้องยื่น ภ.ง.ด.94 หรือไม่?

ผู้ที่มีรายได้จากงานประจำหรือมนุษย์เงินเดือนนั้น เป็นรายได้คงที่เหมือนกันทุกเดือน จึงเป็นการง่ายต่อการคำนวณรายได้ตลอดทั้งปี ซึ่งจะต้องเสียภาษีโดยการยื่นแบบ ภ.ง.ด.90 หรือ ภ.ง.ด.91 อยู่แล้วตอนปลายปี แต่หากมีรายได้จากการขายของออนไลน์ด้วย ซึ่งเป็นรายได้ที่ไม่คงที่ มีรายรับเข้ามาไม่เท่ากันในแต่ละเดือน จึงต้องมีการนำส่ง ภ.ง.ด.94 เพื่อคำนวณภาษีจากรายได้ก่อนในช่วงครึ่งปี เพื่อเป็นการแบ่งเบาภาระการเสียภาษีในครั้งเดียวนั่นเอง เพราะหากพ่อค้าแม่ค้าไม่ยื่นภาษีกลางปี ภ.ง.ด.94 รายได้ทั้งหมดจะถูกนำไปรวมกับภาษีบุคคลธรรมดา ภ.ง.ด. 90 และต้องจ่ายภาษีหนักในครั้งเดียว
 

ขายของออนไลน์ยื่น ภ.ง.ด.94 ตอนไหน?

หากพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์มีรายได้ตลอดทั้งปี จำเป็นต้องยื่นเสียภาษี 2 รอบใน 1 ปี โดยแบ่งเป็น

ตัวอย่าง การยื่นภาษีในปี 2565

• รอบที่ 1 ยื่นภาษีครึ่งปี (ภ.ง.ด.94) โดยรวมเงินได้ตั้งแต่ 1 ม.ค. – 30 มิ.ย. 65 ยื่นภาษีได้ตั้งแต่วันที่ 1 ก.ค. – 30 ก.ย. 65
• รอบที่ 2 ยื่นภาษีปลายปี (ภ.ง.ด.90) โดยรวมเงินได้ตั้งแต่ 1 ม.ค. – 31 ธ.ค. 65 ยื่นภาษีได้ตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค. – 31 มี.ค. 66

จะเห็นได้ว่าการยื่นภาษีกลางปี ภ.ง.ด.94 นั้นจะช่วยแบ่งเบาภาระการเสียภาษีหนักในครั้งเดียวตอนปลายปีได้มากเลยทีเดียว ทั้งนี้หากพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์คนไหนที่มีรายได้เกิน 1.8 ล้านบาทต่อปี อาจต้องจ่าย “ภาษีมูลค่าเพิ่ม” ด้วย โดยต้องจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม และยื่นภาษีทุก ๆ เดือน ภายในวันที่ 15 ของเดือนถัดไป และมีหน้าที่ต้องออก “ใบกำกับภาษี” ให้กับผู้มาใช้บริการด้วยเช่นกัน
  หลักการคำนวณภาษี ภ.ง.ด.94 ไม่ได้ซับซ้อนอย่างที่คิด และมีความคล้ายคลึงกับการคำนวณภาษีสิ้นปี แต่จะใช้ข้อมูลเพียงครึ่งปีเท่านั้น
   

วิธีคำนวณภาษี ภ.ง.ด.94 โดยทั่วไป

การคำนวณภาษีครึ่งปีมีขั้นตอนหลัก ๆ ที่เข้าใจง่าย เพียงทำตามลำดับ ดังนี้

• ขั้นตอนที่ 1 : รวมรายได้พึงประเมินประเภทที่ 5 - 8 (มาตรา 40(5) - 40(8)) ที่ได้รับตั้งแต่เดือนมกราคม - มิถุนายน
• ขั้นตอนที่ 2 : หักค่าใช้จ่าย (เลือกได้ระหว่างหักแบบเหมาตามอัตราที่กำหนด หรือหักตามจริงโดยมีเอกสารหลักฐานครบถ้วน)
• ขั้นตอนที่ 3 : นำเงินได้หลังหักค่าใช้จ่าย มาหักค่าลดหย่อนต่างๆ (โดยค่าลดหย่อนส่วนใหญ่จะใช้สิทธิได้ “ครึ่งหนึ่ง” ของสิทธิทั้งปี)
• ขั้นตอนที่ 4 : จะได้ “เงินได้สุทธิ” เพื่อนำไปคำนวณภาษีตามอัตราภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาแบบขั้นบันได (5% - 35%)
• ขั้นตอนที่ 5 : เมื่อได้ยอดภาษีที่คำนวณได้แล้ว ให้นำไปหักออกจากภาษีที่ถูกหัก ณ ที่จ่ายไว้ (ถ้ามี) ก็จะได้ยอดภาษีที่ต้องชำระนั่นเอง

 

วิธีคำนวณภาษี ภ.ง.ด.94 สำหรับพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์

สำหรับการคำนวณการเสียภาษีของพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์นั้น สามารถแบ่งการหักค่าลดหย่อนภาษีออกเป็น 2 วิธี ได้แก่ การหักตามจริง และแบบเหมา 60% โดยการหักค่าใช้จ่ายตามจริงนั้น จะเหมาะกับผู้ที่มีต้นทุนของสินค้าที่สูง ซึ่งหากมีต้นทุนสูงแล้ว ค่าใช้จ่ายที่นำมาหักก็จะสูงตามไปด้วย ส่วนแบบเหมา 60% นั้นจะเหมาะกับผู้ขายที่มีต้นทุนของสินค้าต่ำ และมีกำไรสูง ซึ่งการหักแบบเหมานี้ ผู้ขายไม่จำเป็นต้องแสดงหลักฐานค่าใช้จ่ายใด ๆ นั่นเอง ซึ่งพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ก็สามารถเลือกการคำนวณภาษีและหักค่าลดหย่อนได้ตามความเหมาะสมของธุรกิจของตัวเอง
    แม้จะเป็นการยื่นภาษีครึ่งปี แต่เราก็ยังสามารถใช้สิทธิลดหย่อนภาษีได้เช่นกัน เพื่อช่วยให้จ่ายภาษีน้อยลง เพียงแต่รายการลดหย่อนส่วนใหญ่จะสามารถใช้สิทธิได้เพียง “ครึ่งเดียว” ของสิทธิเต็มปี

ตัวอย่างรายการลดหย่อนที่ใช้ได้ มีดังนี้

• ค่าลดหย่อนส่วนตัว : 30,000 บาท (จากเต็มปี 60,000 บาท)
• ค่าลดหย่อนคู่สมรส (ที่ไม่มีเงินได้) : 30,000 บาท (จากเต็มปี 60,000 บาท)
• ค่าลดหย่อนบุตร : คนละ 15,000 บาท (จากเต็มปี 30,000 บาท) และบุตรคนที่ 2 เป็นต้นไปที่เกิดตั้งแต่ปี 2561 ลดหย่อนได้คนละ 30,000 บาท
• ค่าลดหย่อนบิดามารดา : คนละ 15,000 บาท (จากเต็มปี 30,000 บาท)
• เบี้ยประกันชีวิตและเบี้ยประกันสุขภาพตนเอง: หักได้ตามที่จ่ายจริงในช่วงครึ่งปีแรก แต่รวมกันไม่เกิน 100,000 บาท
• ดอกเบี้ยเงินกู้ยืมเพื่อซื้อที่อยู่อาศัย : หักได้ตามจำนวนที่จ่ายจริงในช่วงครึ่งปีแรก แต่ไม่เกิน 100,000 บาท
• เงินลงทุนในกองทุน SSF และ RMF : หักได้ตามจำนวนที่ซื้อจริงในช่วงครึ่งปีแรก แต่ต้องไม่เกินเพดานที่กฎหมายกำหนด
• เงินบริจาค : สามารถนำมาหักลดหย่อนได้ตามที่จ่ายจริงในช่วงครึ่งปีแรก

    สำหรับช่องทางการ “ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา” มี 2 ทางเลือก ช่องทางแรกคือ เตรียมเอกสารแบบกระดาษ เดินทางไปยื่นภาษีด้วยตัวเองที่กรมสรรพากร ในเวลาราชการ ช่องทางที่สองคือ การยื่นภาษีในช่องทางออนไลน์ ผ่านเว็บไซต์ของกรมสรรพากร (www.rd.go.th) สำหรับการยื่นแบบฯ ภ.ง.ด. 90/91/94 สามารถใช้บริการได้ตลอด 24 ชั่วโมง ไม่เว้นวันหยุดราชการ การยื่นภาษีผ่านช่องทางออนไลน์นอกจากจะสะดวกรวดเร็ว ไม่ต้องเดินทางแล้ว ยังจะได้รับสิทธิพิเศษให้ขยายเวลายื่นแบบแสดงรายการและชำระภาษีช้าออกไปกว่าการยื่นแบบกระดาษอีกด้วย ทั้งนี้จะขึ้นอยู่กับกรมสรรพากรประกาศในแต่ละปี
  เราได้รวบรวมคำถามยอดฮิตที่หลายคนยังสงสัยเกี่ยวกับ ภ.ง.ด.94 เพื่อคลายข้อข้องใจให้ชัดเจนยิ่งขึ้น
 

ภ.ง.ด.94 ต้องยื่นตอนไหน ?

ภ.ง.ด.94 จะต้องยื่นภายในวันที่ 1 กรกฎาคม - 30 กันยายน ของทุกปี สำหรับรายได้ที่เกิดขึ้นในช่วงเดือนมกราคมถึงมิถุนายนของปีนั้น ๆ ซึ่งหากยื่นผ่านช่องทางออนไลน์ กรมสรรพากรมักจะขยายเวลาให้ถึงประมาณวันที่ 8 ตุลาคม แต่ควรตรวจสอบประกาศอย่างเป็นทางการในแต่ละปีอีกครั้ง
 

ยื่น ภ.ง.ด.94 ออนไลน์ทำอย่างไร ?

การยื่นออนไลน์เป็นวิธีที่สะดวกและรวดเร็วที่สุด เพียงเข้าไปที่เว็บไซต์ของกรมสรรพากร (www.rd.go.th) และเลือกเมนู “ยื่นแบบออนไลน์” จากนั้นลงชื่อเข้าสู่ระบบ (หากยังไม่มีบัญชีสามารถสมัครได้) แล้วเลือกแบบฟอร์ม ภ.ง.ด.94 กรอกข้อมูลรายได้ ค่าใช้จ่าย และค่าลดหย่อนตามจริง เมื่อระบบคำนวณยอดภาษีให้แล้ว ก็สามารถตรวจสอบความถูกต้อง และชำระภาษีผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ทันที
 

ถ้าไม่ยื่น ภ.ง.ด.94 จะเกิดอะไรขึ้น ?

การไม่ยื่นแบบ ภ.ง.ด.94 ภายในเวลาที่กำหนด ถือว่ามีความผิดตามกฎหมาย ซึ่งจะมีผลตามมาคือ ต้องระวางโทษค่าปรับทางอาญาไม่เกิน 2,000 บาท (กรณียื่นล่าช้า) และต้องเสียเงินเพิ่มอีก 1.5% ต่อเดือนของจำนวนภาษีที่ต้องชำระ นอกจากนี้ การไม่ยื่นภาษีครึ่งปียังทำให้ต้องไปชำระภาษีทั้งหมดเป็นเงินก้อนใหญ่ตอนสิ้นปี ซึ่งอาจกระทบต่อแผนการเงินได้ด้วย
  เป็นไงกันบ้างสำหรับพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ที่อาจจะหวาดกลัวกับคำว่า “เสียภาษี” มาตลอด แต่ในความเป็นจริงแล้วบุคคลธรรมดาที่มีรายได้ ไม่ว่าจะเป็นช่องทางใดก็ตาม ก็ควรจะมีหน้าที่ในการเสียภาษีด้วยกันทั้งนั้น ทั้งนี้การเสียภาษีแบบ ภ.ง.ด.94 จะช่วยเอื้อประโยชน์ให้พ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ได้แบ่งเบาภาระการเสียภาษีหนักในครั้งเดียวได้อย่างดี และถือเป็นการประเมินการเติบโตของธุรกิจของเราเองได้อีกด้วย ซึ่งในการคำนวณภาษีนั้นเราสามารถนำรายจ่ายอย่างการซื้อกองทุนเพื่อการออม SSF (Super Saving Fund) หรือ กองทุนรวมเพื่อการเลี้ยงชีพ RMF (Retirement Mutual Fund) มาเป็นตัวลดหย่อนภาษี ให้จ่ายภาษีน้อยลงและยังถือเป็นการออมเงินในระยะยาวได้อีกด้วย
 
หากท่านต้องการปรึกษาหรือขอคำแนะนำเพิ่มเติม ทางธนาคารกรุงศรีฯ มีผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินและการลงทุนโดยเฉพาะ ที่สามารถปรึกษาผ่านช่องทางฮอตไลน์ได้ที่ 02-296-5959 จันทร์ - ศุกร์ เวลา 9.00 น. - 17.00 น. หรือฝากข้อมูลเพื่อให้ที่ปรึกษาทางด้านการเงินจากธนาคารกรุงศรี ติดต่อกลับ และอย่าลืมติดตามข่าวสารได้ที่ Krungsri The COACH โค้ชเรื่องเงิน ให้เป็นเรื่องง่าย

บทความโดย
สิรภัทร เกาฏีระ CFP®
กลุ่มบริการที่ปรึกษาทางการเงินส่วนบุคคล
ธนาคารกรุงศรีอยุธยา