อย่าตกเป็นเหยื่อ! มาเช็คเบอร์มิจฉาชีพก่อนโดนหลอก

เมื่อเจอเบอร์โทรศัพท์ที่ไม่คุ้นเคยโทรเข้ามา อย่าเพิ่งรีบร้อนรับหรือให้ข้อมูลใด ๆ ลองนำเบอร์โทรศัพท์นั้นมาตรวจสอบเบื้องต้นผ่านช่องทางต่าง ๆ เหล่านี้ก่อน เพื่อความปลอดภัยและเป็นการป้องกันตัวเองจากมิจฉาชีพในยุคดิจิทัล

วิธีที่ง่ายแต่ทรงพลังที่สุด คือการใช้ Search Engine ที่เราคุ้นเคยกันดี แค่คัดลอกเบอร์โทรศัพท์ที่น่าสงสัย แล้วนำไปวางในช่องค้นหาของ Google หรือ Facebook หากเบอร์ดังกล่าวเคยถูกใช้หลอกลวงผู้อื่นมาก่อน ก็มักจะมีคนโพสต์เตือนภัย หรือสร้างรายงานไว้ในเว็บบอร์ดสาธารณะ ทำให้เราเห็นข้อมูลและไหวตัวได้ทันก่อนที่จะหลงเชื่อ

อีกหนึ่งวิธีตรวจสอบที่ทำได้ง่าย ๆ คือการใช้ฟังก์ชัน “เพิ่มเพื่อน” ในแอปพลิเคชัน LINE โดยเลือกที่หัวข้อ “ค้นหา” จากนั้นเลือก “หมายเลขโทรศัพท์” แล้วลองใส่เบอร์ที่น่าสงสัยลงไป หากเบอร์นั้นผูกกับบัญชี LINE อยู่ เราอาจจะได้เห็นชื่อและรูปโปรไฟล์ของเจ้าของเบอร์ ซึ่งพอจะช่วยให้ประเมินได้ว่าเป็นบุคคลที่เรารู้จักหรือเป็นบัญชีที่น่าสงสัยหรือไม่

การมีผู้ช่วยคอยสกรีนเบอร์ให้ก็เป็นเรื่องที่ดี ลองติดตั้งแอปพลิเคชันสำหรับระบุเบอร์โทรที่ไม่รู้จัก เช่น Whoscall ซึ่งเป็นแอปฯ ที่มีฐานข้อมูลเบอร์โทรศัพท์จำนวนมหาศาลจากผู้ใช้งานทั่วโลก เมื่อมีสายเรียกเข้า แอปฯ จะแสดงข้อมูลทันทีว่าเป็นเบอร์ของใคร มาจากที่ไหน หรือเป็นเบอร์ที่เคยถูกผู้ใช้งานคนอื่น ๆ รายงานว่าเป็นมิจฉาชีพหรือสแปมหรือไม่ ช่วยให้เราตัดสินใจได้ง่ายขึ้นว่าจะรับสายดีหรือเปล่า

หากได้รับการติดต่อจากเบอร์ที่น่าสงสัยและก่อกวนบ่อยครั้ง เราสามารถแจ้งเรื่องไปยังผู้ให้บริการเครือข่ายมือถือที่เราใช้งานอยู่ได้โดยตรง ไม่ว่าจะเป็น AIS (โทร 1185), TRUE (โทร 9777) หรือ DTAC (โทร 1678) เพื่อให้ทางค่ายช่วยตรวจสอบและดำเนินการบล็อกเบอร์ดังกล่าว ซึ่งนอกจะเป็นการแก้ปัญหาให้ตัวเองแล้ว ยังช่วยป้องกันไม่ให้มิจฉาชีพนำเบอร์นั้นไปสร้างความเดือดร้อนให้คนอื่น ๆ ต่อไปได้อีกด้วย

สำหรับใครที่กังวลเรื่องการหลอกลวงผ่านการซื้อขายของออนไลน์ เว็บไซต์ Blacklistseller.com ถือเป็นแหล่งข้อมูลชั้นดี เพราะเป็นพื้นที่ส่วนกลางที่รวบรวมข้อมูลของมิจฉาชีพ ไม่ว่าจะเป็นชื่อ-นามสกุล เลขบัญชีธนาคาร หรือเบอร์โทรศัพท์ จากผู้เสียหายที่เคยถูกหลอกลวงมาก่อน เราสามารถนำเบอร์โทรของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ไปตรวจสอบในเว็บไซต์นี้ได้เช่นกัน เพื่อเป็นการเช็กให้ชัวร์อีกชั้น

หากรู้สึกว่าสถานการณ์มีความเสี่ยงสูง หรือต้องการความมั่นใจ สามารถโทรศัพท์เพื่อตรวจสอบและขอคำปรึกษาจากหน่วยงานของภาครัฐที่ดูแลเรื่องนี้โดยตรงได้เลย เช่น กองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.) ที่สายด่วน 1441 หรือศูนย์ปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ (PCT) โทร. 081-866-3000 ซึ่งเจ้าหน้าที่จะสามารถให้ข้อมูลและคำแนะนำที่ถูกต้องได้

มาจับความต่างระหว่าง “มืออาชีพ” กับ “มิจฉาชีพคอลเซ็นเตอร์” เพื่อให้คุณสามารถเช็คเบอร์มิจฉาชีพได้ เวลาเจอเบอร์มิจฉาชีพ เบอร์แปลกโทรมาแอบอ้าง…จริงอยู่ที่ว่าการไม่รับเบอร์แปลก อาจเป็นวิธีที่ดีที่สุดเพื่อความสบายใจ แต่บางครั้งก็อาจมีเบอร์ที่ต้องการแจ้งเรื่องสำคัญเข้าจริง ๆ ก็ได้

กลยุทธ์แรกที่เราสามารถตรวจสอบเบอร์มิจฉาชีพได้ก่อนก็คือ “มีสติ” ก่อนรับสาย เวลาเราเจอเบอร์แปลกโทรมาก็มักจะเกิดอาการตกใจ จนเผลอให้ข้อมูลทุกอย่างไป ดังนั้นเราต้องมีสติก่อนเพื่อไม่ให้ข้อมูลส่วนตัวเผลอหลุดไปถึงมิจฉาชีพคอลเซ็นเตอร์…

ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเบอร์โทร 4 ตัวอักษร ไม่ใช่เบอร์ติดต่อส่วนตัว หรือเบอร์ที่ขึ้นต้นด้วย 08X, 09x หรือ 02 ซึ่งส่วนมากหากเป็น “เจ้าหน้าที่จากหน่วยงานราชการ” ตัวจริงก็จะไม่ติดต่อหาเราก่อนแน่นอน เช่น กรมสรรพากร การโทรคมนาคม ไปรษณีย์ไทย หรือเจ้าหน้าที่ตำรวจ เป็นต้น แต่หากเป็นกรณีเบอร์มิจฉาชีพคอลเซ็นเตอร์มักจะใช้เบอร์ส่วนตัว แล้วมีเสียงอัตโนมัติเพื่อให้เรากดหมายเลข 9 ถัดไปเพื่อรับข้อมูลต่อ

แต่จะเป็นเสียงพูดของคนจริง ๆ พร้อมยืนยันข้อมูลของผู้รับสาย เช่น ชื่อจริง นามสกุลจริง เลขบัตรประชาชน หรือข้อมูลส่วนตัวอื่น ๆ ที่สามารถตรวจสอบได้ แต่ถ้าเป็นเบอร์มิจฉาชีพ แก๊งคอลเซ็นเตอร์ ก็มักจะหลอกแอบถามข้อมูลส่วนตัวของเรา เช่น “ดิฉันกำลังเรียนสายกับใครคะ”

ไม่เหมือนกับเบอร์มิจฉาชีพ แก๊งคอลเซ็นเตอร์ที่จะถามหลังโอนสายต่อว่า “คุณต้องการติดต่อเรื่องอะไรคะ” เพราะมันไม่มีเหตุผลเอาซะเลย หากเราได้รับเบอร์ติดต่อว่ามียอดค้างชำระ… แต่เจ้าหน้าที่กลับถามว่าต้องการติดต่อเรื่องอะไร? แบบนี้คิดไว้เลยว่าเป็นเบอร์มิจฉาชีพชัวร์

โดยใช้คำหลอกล่อ เช่น “คุณเป็นผู้โชคดีได้รับเงินรางวัล xxx คลิกลิงก์นี้เพื่อกรอกข้อมูล” หรือ “คุณมียอดเงินเข้าจำนวน… โปรดกดยืนยัน” ซึ่งหากเป็น “เจ้าหน้าที่ตัวจริง” จากธนาคาร จะไม่มีการส่งลิงก์มาทาง SMS อย่างแน่นอน

ทริคหนึ่งในการตรวจสอบเบอร์มิจฉาชีพและเช็คเบอร์แก๊งคอลเซ็นเตอร์ คือ การสังเกตลักษณะการพูดของพวกมิจฉาชีพที่มักใช้คำพูดข่มขู่ให้คนฟังรู้สึกกลัว เช่น การบอกว่า ตอนนี้คุณมียอดค้างชำระบัตรเครดิต หรือคุณมีค่าปรับจราจรผ่าไฟแดง ซึ่งเป็นหลักการอย่างหนึ่งของจิตวิทยาเมื่อเรารับเบอร์แปลกที่ไม่รู้จักก็มักจะเกิดความหวาดระแวง สับสน และสงสัยก่อนอยู่แล้ว หลังรับสายเมื่อเจอการใช้ถ้อยคำข่มขู่ก็ยิ่งทำให้เกิดอาการตื่นตระหนกใจได้ง่ายยิ่งขึ้นไปอีก

ในช่วงแรก ๆ ที่มีการระบาดของแก๊งคอลเซ็นเตอร์มักจะหลอกถามชื่อและหมายเลขบัตรประชาชนของเหยื่อ ทำให้หลายคนตกเป็นเหยื่อได้ง่าย ๆ แต่เมื่อเวลาผ่านไป ผู้คนเริ่มตระหนักและรู้ทันกลโกงเหล่านี้ แต่ช่วงหลังแก๊งมิจฉาชีพพวกนี้ก็อัปเกรดขึ้น รู้ชื่อนามสกุล และหมายเลขบัตรประชาชนของผู้เสียหายโดยไม่ต้องถาม ทำให้หลงเชื่อว่าเป็นเจ้าหน้าที่ตัวจริง

หากเจอเบอร์มิจฉาชีพหรือแก๊งคอลเซ็นเตอร์อัปเกรดที่รู้ข้อมูลของเรา ควรตั้งสติเยอะ ๆ แล้วไล่ลำดับความคิดในหัวว่าเรื่องที่เจอเป็นเรื่องจริงไหม? เช่น มีเบอร์มิจฉาชีพแอบอ้างว่าติดต่อจากเจ้าหน้าที่ธนาคารเรื่องบัตรเครดิต แต่ถ้าเราไม่ได้เปิดบัตรเครดิตอยู่แล้วก็ให้วางใจได้เลย ถ้าเป็นกรณีหลอกโอนเงิน อย่างเรื่องค่าปรับ หรือการลงทุน ให้มั่นใจไว้ว่าเรากำลัง “ถูกหลอก” เพราะเจ้าหน้าที่ราชการ หรือธนาคารตัวจริงจะไม่มีทางให้เราทำการโอนเงินโดยตรงไปยังบัญชีอย่างเด็ดขาดหากมีเรื่องค่าปรับ หรือจำเป็นต้องโอนเงินใด ๆ เจ้าหน้าที่ก็ต้องให้ทำธุรกรรมภายในหน้าสาขาของธนาคารเท่านั้น

หลังจากที่เรารู้กลโกงของพวกมิจฉาชีพแล้ว ก็มารับมือกับแก๊งคอลเซ็นเตอร์ในแบบฉบับที่เราเริ่มลงมือทำเองได้เลยกันดีกว่า เพราะยิ่งระวังตัวไว้ก็เป็นผลดีกว่าปล่อยให้ถูกเบอร์มิจฉาชีพโทรมาหลอก หรือเป็นหูเป็นตาแทนคนรอบข้างได้อีกด้วย ดังนั้นการตรวจสอบเบอร์มิจฉาชีพจึงเป็นสิ่งสำคัญ มาดูกันว่าเราสามารถรับมือและเช็กเบอร์มิจฉาชีพได้อย่างไรบ้าง

การตรวจสอบเบอร์มิจฉาชีพเริ่มต้นได้จากการการติดตั้งแอปพลิเคชันที่สามารถช่วยกรองเบอร์แปลก หรือเบอร์ที่น่าสงสัย เช่น Whoscall มีฟังก์ชันให้ผู้ใช้งานสามารถรายงาน หรือกดสแปมเบอร์มิจฉาชีพได้ ทำให้เบอร์โทรนั้น ๆ จะถูกจัดเข้าในระบบ และจะเด้งที่หน้าจอโทรศัพท์ทันทีหากเบอร์แปลกนั้นเป็นเบอร์มิจฉาชีพที่เคยถูกรายงานไว้