ช่วงสิ้นปีแบบนี้ ก็มีหลายเทศกาลจ่อคิวกันติด ๆ อย่างเช่น “วันลอยกระทง” ซึ่งหลายคนก็คงกำลังมองหาโลเคชันใหม่ ๆ เก๋ ๆ ไปลอยกระทงเพื่อถ่ายลงโซเชียลกันอยู่ จริง ๆ แล้วลอยกระทงนี้ ไม่ได้มีแค่ในไทยเท่านั้นนะ แต่ยังมีเทศกาลที่มีรูปแบบคล้ายกับลอยกระทงอยู่ทั่วโลก ซึ่งถ้าใครมีโอกาสไปเที่ยวหรือกำลังมองหากิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมแบบใหม่ ๆ อยู่ ก็ไม่ควรพลาดเลย เดี๋ยว Plearn เพลิน จะพาทุกคนไปดูกัน
ส่องวัฒนธรรมประเพณีลอยกระทงในประเทศอาเซียน
ประเพณีการลอยกระทงไม่ได้มีแค่ในประเทศไทย แต่ยังเป็นวัฒนธรรมที่พบเห็นได้ในหลายประเทศแถบอาเซียน ซึ่งแต่ละแห่งต่างก็มีรูปแบบ รายละเอียด และความเชื่อที่เป็นเอกลักษณ์สะท้อนถึงวิถีชีวิตของผู้คนในท้องถิ่นนั้น ๆ
ประเพณีลอยกระทงในไทย
ประเพณีลอยกระทงของไทยมีรากฐานความเชื่อมาจากการบูชารอยพระพุทธบาท, การขอขมาต่อพระแม่คงคา และการลอยทุกข์โศกโรคภัยให้พ้นไปกับสายน้ำ โดยมีตำนานเล่าขานถึงนางนพมาศในสมัยสุโขทัยเป็นผู้ริเริ่มประดิษฐ์กระทงรูปดอกบัวหลวงขึ้นถวายเป็นพุทธบูชา
จุดเด่นคือกระทงที่ทำจากวัสดุธรรมชาติซึ่งจะถูกนำไปลอยในคืนวันเพ็ญเดือน 12 สร้างภาพที่งดงามสว่างไสวเต็มผืนน้ำ ไฮไลต์ที่ไม่ควรพลาดคือ “ประเพณียี่เป็ง” ที่เชียงใหม่ ซึ่งมีการปล่อยโคมลอยขึ้นสู่ท้องฟ้า และ “ประเพณีลอยกระทงสาย” ที่จังหวัดตาก ซึ่งใช้กะลามะพร้าวร้อยเรียงเป็นสายยาวสวยงาม
ประเพณีลอยกระทงในลาว
ในประเทศลาวจะมีประเพณีที่คล้ายกันคือ “ไหลเรือไฟ” ซึ่งจัดขึ้นในช่วงวันออกพรรษา (ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11) เพื่อบูชาแม่น้ำโขง และบูชารอยพระพุทธบาท รวมถึงเป็นการลอยเคราะห์ และสิ่งไม่ดีออกไป จุดเด่นของงานคือการแข่งขันเรือยาว (บุญส่วงเฮือ) ในช่วงกลางวัน ส่วนไฮไลต์ในยามค่ำคืนคือการ “ไหลเรือไฟ (เฮือไฟ)” ซึ่งเป็นเรือขนาดใหญ่ที่ประดับด้วยโคมไฟนับพันดวงอย่างวิจิตรตระการตา โดยเฉพาะที่เมืองหลวงพระบาง และนครหลวงเวียงจันทน์จะจัดงานอย่างยิ่งใหญ่และเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก
ประเพณีลอยกระทงในกัมพูชา
เทศกาลน้ำของกัมพูชา หรือ “บอน อม ตุก” (Bon Om Touk) เป็นเทศกาลประจำชาติที่ยิ่งใหญ่ จัดขึ้น 3 วันในช่วงวันเพ็ญเดือน 12 เพื่อเฉลิมฉลองปรากฏการณ์การไหลย้อนกลับของแม่น้ำโตนเลสาบ และเพื่อขอบคุณดวงวิญญาณแห่งสายน้ำ
กิจกรรมหลักประกอบด้วยการแข่งขันพายเรือยาว การลอยประทีป ซึ่งเป็นขบวนเรือที่ประดับไฟสวยงามในยามค่ำคืน และพิธีไหว้พระจันทร์ บรรยากาศที่คึกคักที่สุดจะอยู่ที่กรุงพนมเปญ ซึ่งมีผู้คนจำนวนมากหลั่งไหลมาร่วมงาน
ประเพณีลอยกระทงในเมียนมาร์
เมียนมาร์มี “เทศกาลตานซองได” (Tazaungdaing) หรือเทศกาลแห่งแสงไฟ ซึ่งเป็นการเฉลิมฉลองการสิ้นสุดฤดูฝนในคืนวันเพ็ญเดือนแปดตามปฏิทินพม่า ผู้คนจะจุดประทีปโคมไฟสว่างไสวทั่วประเทศเพื่อเป็นการบูชาพระอุปคุต
ไฮไลต์ที่โด่งดังไปทั่วโลกคือ “เทศกาลบอลลูนไฟเมืองตองจี” ในรัฐฉาน ซึ่งมีการแข่งขันปล่อยบอลลูนลมร้อนขนาดยักษ์ที่ประดิษฐ์อย่างสวยงาม บางลูกมีการจุดพลุ และดอกไม้ไฟติดไปกับตัวบอลลูน สร้างเป็นภาพแสงสีเสียงสุดอลังการบนท้องฟ้ายามค่ำคืน
ประเพณีลอยกระทงในประเทศอื่น ๆ
นอกเหนือจากประเทศที่กล่าวมา แม้ประเพณีลอยกระทงอาจจะไม่เป็นที่แพร่หลายในวงกว้าง แต่ในประเทศที่มีชุมชนชาวไทย และชาวพุทธอาศัยอยู่ เช่น มาเลเซีย สิงคโปร์ หรือเวียดนาม ก็ยังคงมีการจัดงานลอยกระทงในลักษณะของการรวมตัวกันภายในชุมชน เพื่อสืบสานประเพณี และวัฒนธรรมอันดีงามเอาไว้
ความเหมือนของประเพณีลอยกระทงในไทยกับต่างประเทศ
แม้จะมีชื่อเรียกและรายละเอียดต่างกันไป แต่ประเพณีเหล่านี้มีจุดร่วมที่คล้ายคลึงกันคือ ความผูกพันกับสายน้ำ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิต ช่วงเวลาการจัดงาน ที่มักจะอยู่ช่วงปลายฤดูฝนที่ระดับน้ำขึ้นสูง และเป็นคืนวันเพ็ญพระจันทร์เต็มดวง และแก่นของความเชื่อ ที่เป็นการแสดงความเคารพต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เกี่ยวกับน้ำ การบูชาคุณพระพุทธเจ้า และการลอยความทุกข์โศกทิ้งไปเพื่อเริ่มต้นสิ่งดี ๆ
ความแตกต่างของประเพณีลอยกระทงในไทยกับต่างประเทศ
ความแตกต่างที่เห็นได้ชัดคือ รูปแบบของเครื่องสักการะ โดยไทยจะเน้นกระทงขนาดเล็กที่ประดิษฐ์จากวัสดุธรรมชาติ ในขณะที่ลาว และกัมพูชาจะมีเรือประดับไฟขนาดใหญ่ ส่วนเมียนมาร์จะเน้นการจุดโคมไฟและบอลลูน นอกจากนี้กิจกรรมหลักก็แตกต่างกัน โดยไทยจะเน้นที่การลอยกระทงของแต่ละบุคคล ส่วนลาวและกัมพูชามีการแข่งขันเรือยาวเป็นหัวใจสำคัญของงาน ซึ่งสะท้อนถึงวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ของแต่ละชาติที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
วันลอยกระทงปี 2568 ตรงกับวันที่เท่าไร ?
เทศกาลลอยกระทงในแต่ละประเทศอาจจะจัดไม่ตรงกัน ในระหว่างที่เรากำลัง
วางแผนเที่ยวต่างประเทศเพื่อเรียนรู้วัฒนธรรมการลอยกระทงกันนั้น เราสามารถลอยกระทงในประเทศไทยก่อนก็ได้เช่นกัน
- สำหรับปี พ.ศ. 2568 วันลอยกระทงจะตรงกับวันที่ 5 พฤศจิกายน 2568 โดยวันที่นี้เป็นวันเพ็ญเดือนสิบสองตามปฏิทินจันทรคติ ซึ่งเป็นวันที่พระจันทร์เต็มดวง และน้ำขึ้นสูง ทำให้เป็นเวลาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการลอยกระทง
ลอยกระทง 2568 ลอยกระทงที่ไหนดี ?
ในปี 2568 นี้ สถานที่ยอดนิยมสำหรับการไปลอยกระทงคาดว่ายังคงเป็นจังหวัดที่มีแม่น้ำสายสำคัญ หรือมีประวัติศาสตร์ยาวนาน โดยเฉพาะจังหวัดในภาคเหนือตอนบนอย่างเชียงใหม่ และลำพูนที่มีการจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ทุกปี รวมถึงสุโขทัย อยุธยา และกรุงเทพมหานคร
ถึงแม้ว่าตอนนี้จะยังไม่ได้มีการประกาศจัดงานอย่างเป็นทางการออกมา แต่ก็มีตัวอย่างงานลอยกระทงที่เคยจัดขึ้น และมีแนวโน้มจะกลับมาสร้างความประทับใจอีกครั้งในปีนี้มาให้แล้ว ตามไปดูกันเลย
ตัวอย่างงานวันลอยกระทงในกรุงเทพ-ปริมณฑล
- Asiatique The Riverfront
- สวนหลวงพระราม 8 สะพานพระราม 8
- จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์
- สวนลุมพินี
- สวนเบญจกิติ
ตัวอย่างงานวันลอยกระทงในต่างจังหวัด
- งานประเพณีลอยกระทงเผาเทียนเล่นไฟ จังหวัดสุโขทัย ณ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย
- งานประเพณีลอยกระทงสายไหลประทีปพันดวง จังหวัดตาก ณ สายธารลานกระทงสาย เชิงสะพานสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์
- งานลอยกระทง เซ็นทรัลโคราช ลอยกระทง เฟสติวัล
- งานประเพณีลอยกระทง นมัสการรับหลวงพ่อโสธรทางน้ำ จังหวัดฉะเชิงเทรา
- งานแห่เจ้าพ่อมังกรทอง (เล่งบ๊วยเอี๊ย) และเทศกาลงานลอยกระทง จังหวัดนครสวรรค์
- งานประเพณีลอยกระทงประเพณีเดือนสิบ น้ำทรงส่งประทีป จังหวัดระยอง
- งานประจำปีร่วมสืบสานวัฒนธรรมประเพณีลอยกระทง อบต.บ่อวิน จังหวัดชลบุรี
- งานนมัสการหลวงพ่อสำเร็จศักดิ์สิทธิ์ และสืบสานประเพณีลอยกระทง ประจำปี จังหวัดสระบุรี
- งานประเพณีลอยกระทง จังหวัดเชียงใหม่
- งานมหกรรมสวนสนุกต่างประเทศ ลอยกระทง จังหวัดจันทบุรี
Tips by Plearn เพลิน : บอกต่อวิธีใช้จ่ายต่างประเทศให้ได้เรทถูก
สำหรับเพื่อน ๆ ที่อยากไปลอยกระทงต่างประเทศเพื่อเรียนรู้วัฒนธรรม การ
วางแผนการเงินเป็นเรื่องที่สำคัญมาก ๆ โดยเฉพาะการเตรียมความพร้อมด้านการแลกเงิน และการซื้อของผ่านบัตรแบบง่ายดาย เพื่อให้เราไม่ต้องกังวลกับค่าใช้จ่ายที่มากเกินงบของเรา เช่น การพก
Krungsri Boarding Card ของคนชอบเที่ยว ติดตัวไว้ เพราะนอกจากจะใช้งานง่ายและสะดวกแล้ว ยังโดนใจชาวติดเที่ยวแบบครบทุกจุด
- แลก เงินเรทถูกจริง
- ตั้งซื้อ เรทที่พอใจล่วงหน้า
- ใช้ ชำระค่าสินค้า/บริการที่ร้านค้าหรือออนไลน์ได้ทั่วโลก ไม่มีชาร์จ
นอกจากวันลอยกระทงจะมีกิจกรรมการลอยกระทงแล้ว ในแต่ละประเทศยังมีกิจกรรมอื่น ๆ ที่แตกต่างกัน เป็นการไปท่องเที่ยวในรูปแบบใหม่ ๆ ที่เราอาจจะได้พบเจอกับเรื่องราว ความประทับใจ และความสนุกที่แตกต่างออกไป สำหรับเพื่อน ๆ ที่เบื่อการลอยกระทงแบบเดิม ๆ ก็สามารถลองไปเปิดประสบการณ์ใหม่ ๆ ที่ต่างประเทศได้นะ