ต้องเท้าความก่อนว่าจูนเป็นคนฝันเก่งมาก ฝันแทบจะทุกคืน ตอนตื่นมาก็ต้องมานั่งทบทวนความฝันตัวเองอีกที เล่าให้สามีฟังบ้าง เขียนลงบันทึกบ้าง เพราะทุกครั้งที่ฝันมันดูมีความหมายเชิงสัญลักษณ์ตลอด
ฝันเหล่านี้เป็นแหล่งที่มาอันดีของ
การคาดเดาสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต หลาย ๆ คนนั่งเปิดหนังสือหาความหมายของความฝันของตัวเอง แล้วลุ้นว่าฝันนั้นมันทำนายอนาคตว่าอะไร หรือมันแปลได้ ‘เลข’ อะไร แต่บางทีฝันพวกนั้นอาจจะแค่กำลังบอกความคิดในจิตใต้สำนึกของเราอยู่ก็ได้ อย่างจูนเองก็เคยเป็นคนที่ตื่นมาเปิดหนังสือทำนายฝัน แต่จนปัจจุบันก็ตื่นมาเสิร์ชหาความหมายฝันแบบจิตวิทยาแทน ซึ่งบางทีความหมายมันก็ต่างกันโดยสิ้นเชิง
เพราะฉะนั้นวันนี้จูนจะไม่เจาะลึกที่มาการทำงานของสมองระหว่างที่เราฝัน แต่จะลองเปรียบเทียบระหว่างความหมายของ ‘ฝันที่ถูกทำนาย’ และ ‘ฝันที่ถูกวิเคราะห์ในเชิงจิตวิทยา’ ให้ดูกัน
ฝันว่าฟันหัก
ทำนายฝัน: การฝันว่าฟันหักถือเป็นฝันร้ายยอดฮิตที่หลายคนต้องเคยฝันถึง และถ้าไปหาคำทำนายก็จะเจอคำตอบประมาณว่า หญิงชายใดฝันว่าฟันตัวเองหัก ถ้าฟันบน ทายว่าจะเสียญาติผู้ใหญ่ฝ่ายพ่อ ถ้าฟันล่าง ทายว่าจะเสียญาติผู้ใหญ่ฝั่งแม่ ยิ่งฟันนั้นใกล้เซตฟันหน้าเท่าไร ดีกรีความสนิทของญาติคนนั้นก็จะมากขึ้นนั่นเอง
วิเคราะห์ฝัน: มีผลการศึกษาปี 2012 ที่ยืนยันว่าคนกว่า 39% ฝันเกี่ยวกับฟัน โดยมีอีกหนึ่งผลการศึกษาจากปี 2018 ที่ระบุถึงความเชื่อมโยงของการกัดฟันระหว่างนอน, ความไม่สบายใจเกี่ยวกับฟันตัวเองโดยที่เราไม่รู้ตัว จนทำให้เก็บไปนึกถึงตอนหลับ แต่ก็มีอีกการวิเคราะห์หนึ่งจากนักจิตวิทยาชาวออสเตรียนชื่อดังอย่าง Sigmund Freud ที่เคยโยงความหมายของ ฟัน เข้ากับอวัยวะเพศชาย ทำให้เขาวิเคราะห์ว่าหากฝันว่าฟันหัก อาจหมายถึงความกังวลเรื่องเพศ และความรู้สึกไม่มีอำนาจ และไร้กำลังของทั้ง
ผู้หญิง และผู้ชายนั่นเอง
ฝันว่าโดนงูกัด
ทำนายฝัน: ฝันว่าโดนงูกัดทุกคนคงคิดต่อทันทีว่าจะเจอเนื้อคู่ แต่ในคำทำนายฝันยังอาจจะหมายถึง โชคลาภ เงินทองที่กำลังจะเข้ามาก้อนใหญ่ หรือหากคนที่ฝันเป็นคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ การฝันเห็นงูกัด แปลว่าจะได้ลูกชายนั่นเอง
วิเคราะห์ฝัน: George Lakoff นักภาษาศาสตร์ชาวอเมริกันเป็นคนริเริ่มทฤษฎีอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ (conceptual metaphor) และที่มาว่าการอุปมาอุปมัยของมนุษย์ส่งผลต่อความฝันได้อย่างไร ซึ่งความฝันเกี่ยวกับงูจึงถูกตีความเข้ากับจิตใต้สำนึกของมนุษย์ได้หลายอย่าง เช่น ความกลัวที่จะถูกจับได้โดยไม่ทันได้ระวังตัว, ความกังวลเรื่องการเงิน หรือความรู้สึกไม่ไว้ใจใครสักคนในชีวิตจริง เป็นต้น หรือหากวิเคราะห์ในมุมของนักจิตวิทยา งูอาจโยงถึงความกลัววัยเด็ก หรือปัญหาใด ๆ ที่เกิดจากความกลัวเป็นหลักนั่นเอง
ฝันว่าไม่ใส่เสื้อผ้า
ทำนายฝัน: ถ้าหากมีแฟนแล้ว ฝันถึงการไม่ใส่เสื้อผ้าให้ระวังมือที่สามจะเข้ามาทำให้ครอบครัวแตกแยก หรือให้ระวังคนไม่หวังดีจะเข้ามาทำร้าย บางตำรายังบอกว่าจะหายจากโรคภัยไข้เจ็บได้ด้วย
วิเคราะห์ฝัน: หากเปรียบเทียบแล้ว เสื้อผ้าคือตัวแทนการปกปิด หรือการป้องกันบางอย่างให้เรา การฝันว่าตัวเองไม่ใส่เสื้อผ้าจึงหมายถึงความรู้สึกเปราะบาง ความกลัวที่จะถูกเปิดเผย หรือความรู้สึกว่าตัวเองต่ำต้อยกว่า ซึ่งอาจมีที่มาจากการที่ตัวเองโดนละเลย หรือไม่ได้รับความสนใจตอนตื่น มีผลการศึกษาในปี 1989 (The Traumatic Element in the Typical Dream of Feeling Embarrassed at Being Naked) ที่ระบุว่าหากเราฝันว่าไม่ใส่เสื้อผ้า นั่นหมายเรากำลัง อับอาย เกี่ยวกับเรื่องอะไรบางอย่างที่คนอื่นไม่รู้ได้เช่นกัน
ฝันว่าตกจากที่สูง
ทำนายฝัน: ทำนายฝันนี้อาจจะดูน่ากังวลหน่อย เพราะแต่ละตำราระบุว่าให้ระวังปัญหาที่จะเข้ามา หากจะเริ่มทำอะไร หรือเริ่มทำงานกับใคร ก็ควรให้ผ่านพ้นในช่วงนั้นไปก่อน, ปัญหาด้านการเงิน, ปัญหาด้าน
ความรัก และถ้าหากมีแฟน ระวังว่าจะมีปัญหาเรื่องนอกใจได้เหมือนกัน
วิเคราะห์ฝัน: หลาย ๆ คนเคยได้ยินอาการที่เรียกว่า Hypnic Jerks หรืออาการนอนกระตุก ซึ่งคือการหดตัวของกล้ามเนื้ออย่างรวดเร็ว และบ่อยครั้งที่มาพร้อมความฝันว่าเรากำลังตกจากที่สูงจนทำให้สะดุ้งตื่นนั่นเอง แต่ในส่วนของความฝันเกี่ยวกับการตกจากที่สูง ไม่ว่าจะหล่นจากหน้าผา หรือดาดฟ้าตึกนั้น นักจิตวิทยา Ian Wallace ระบุว่าเรากำลังยึดติดอยู่กับสถานการณ์ใดสถานการณ์หนึ่งในโลกความจริงมากเกินไป ให้หัดปล่อยวางบ้าง
ฝันถึงโรงเรียน, ไม่ได้เตรียมตัวไปสอบ, ไปเรียนสาย
ทำนายฝัน: ถ้าฝันว่าไปสอบไม่ทันแปลว่าคนในครอบครัวอาจจะป่วยเล็ก ๆ น้อย ๆ, มีดวงเดินทาง, ได้รับข่าวดีจากคนรู้จัก แต่ถ้าฝันถึงโรงเรียนเก่าแปลว่าจะมีโชคอยู่ทางทิศใต้ หรือได้ลาภก้อนโตจากผู้ใหญ่
วิเคราะห์ฝัน: มีผลการศึกษาที่ระบุมีคนจำนวนมากที่ฝันเกี่ยวกับโรงเรียน หรือการสอบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสหรัฐอเมริกา และประเทศที่ระบบการศึกษาส่งผลอย่างมากต่อโอกาสในชีวิต จากบทความใน New York Times พูดถึงความฝันเกี่ยวกับโรงเรียนและการไปสอบได้น่าสนใจ ด้วยการโยงฝันแบบนี้ไปถึงคำว่า Meritocrat หรือผู้ที่สร้างตัวได้ หรือประสบความสำเร็จในชีวิตได้ด้วยความสามารถของตัวเอง ไม่ใช่ด้วยสิทธิของชนชั้น ทำให้ความกดดัน และความรับผิดชอบที่เกี่ยวกับการเรียนยังคงฝังรากลึกอยู่ในจิตใต้สำนึก และเกิดเป็นความรู้สึกที่ “ฉันต้องแบกรับความกดดันทั้งหมด” สลับกับความต้องการที่จะพักผ่อนจากโลกของผู้ฝันนั่นเอง
อย่างไรก็ตาม Sigmund Freud เคยบอกเอาไว้ว่าแม้จะเป็นความฝันแบบเดียวกัน แต่ก็สามารถตีความหมายได้หลากหลายแบบ...ขึ้นอยู่กับผู้ที่ฝัน และอดีตที่เกิดขึ้นกับตัวเขา ดังนั้นหากครั้งหน้าที่เราฝันร้าย แถมไปนั่งอ่านคำทำนายฝันแล้วยังทำให้ใจห่อเหี่ยวไปอีก ลองตีความความฝันของตัวเองใหม่ อาจจะเข้าใจจิตใต้สำนึกของตัวเองได้มากขึ้นก็ได้